สวัสดีจ้าวันนี้ เรื่องเล่าชาวสยาม จะพาทุกคนมาศึกษาเรื่องเล่า ประวัติศาสตร์ตำนาน อภินิหารพระเกจิ ความลี้ลับ ไสยศาสตร์ เพราะในประเทศไทยของเรานั้น ต่างก็มีจุดเด่นทางความเชื่อและมีสถานที่ท่องเที่ยวทางศาสนาแหล่งรวมประวัติศาสตร์ที่มีผู้คนสนใจเป็นจำนวนมาก วันนี้เราขอมานำเสนอเรื่องเล่าองค์พระปฐมเจดีย์ มาให้อ่านเพื่อศึกษากัน ติดตามรับชมกันได้เลย
หากกล่าวถึง องค์พระปฐมเจดีย์ ในสมัยรัชกาลที่ ๓ ที่ พ.ศ. ๒๓๗๔ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าอยู่หัว ครั้งยังทรงผนวช ณ วัดสมอราย (วัดราชาธิวาส)ได้เสด็จธุดงค์ที่เมืองนครปฐมพร้อมด้วยคณะสงฆ์และทรงปักกลดประทับ ณ โคนต้นตะคร้อ ได้สังเกตลักษณะขององค์พระเจดีย์ทรงเห็นว่า ไม่มีพระเจดีย์ใดที่เก่าแก่และยิ่งใหญ่เท่าเจดีย์องค์นี้ ตั้งแต่เสด็จไปพบเห็นมาทั่วประเทศไทย พระองค์ทรงเห็นว่า น่าจะบรรจุพระบรมสารีริกธาตุไว้เป็นแน่
หลังจากที่พระองค์เสด็จขึ้นสวดมนต์ บนลานพระปฐมเจดีย์แล้ว ทรงอธิษฐานว่า ถ้าพระมหาเจดีย์นี้มีพระบรมธาตุบรรจุไว้ภายในขอเทวดาผู้รักษาจงได้แบ่งให้สักสององค์ จะนำไปบรรจุไว้ภายในพระพุทธรูปที่สร้างใหม่และในพระเจดีย์เงิน เพื่อไว้บูชาในกรุงเทพฯ แล้วรับสั่งให้นายรื่นมหาดเล็ก นำผอบใส่พานขึ้น ไปตั้งไว้ในโพรงพระเจดีย์ทางด้านทิศตะวันออก ในตอนบ่ายวันที่จะเสด็จกลับก็ให้เชิญผอบลงมาก็หาได้มีอะไรไม่ หลังจากที่ท่านเสด็จกลับได้ประมาณเดือนเศษ คืนหนึ่งประมาณ ๕ ทุ่ม ขณะที่พระสงฆ์สวดมนต์ในหอวัดพระมหาธาตุ ซึ่งพระองค์ทรงสร้างพระเนาวรัตน์ไว้องค์หนึ่งปรากฏว่าพระสงฆ์สวดมนต์ไปได้ครึ่งหนึ่ง ก็มีกลุ่มควันสีแดง มีกลิ่นหอมเหมือนควันธูปควันนั้นมากขึ้น จนพระพุทธรูปแลดูแดงเหมือนสีนาก พระสงฆ์ทั้งปวงตกใจลุกไปดูด้วยสำคัญว่าไฟไหม้แต่ก็ไม่เห็นอะไร จึงสวดมนต์ต่อไปจนจบ
เมื่อสวดมนต์จบแล้วควันจางลง จึงช่วยกันค้นดูว่าใครสุมไฟไว้ที่ไหนก็ไม่พบ รุ่งขึ้นไปกราบทูลให้ทราบ พระบาทสมเด็จจอมเกล้าฯจึงเสด็จทอดพระเนตรพบพระธาตุที่พระสัมพุทธพรรณีองค์หนึ่ง ในพระเจดีย์สุวรรณผลึกองค์หนึ่งพระองค์มีศรัทธามากมุ่งจะทรงสถาปนาบูรณะปฏิสังขรณ์ องค์พระปฐมเจดีย์ ด้วยมั่นพระทัยว่ามีพระบรมสารีริกธาตุของพระพุทธเจ้าบรรจุอยู่ จึงนำความกราบทูลพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าฯ พระเจ้าอยู่หัวไม่ทรงโปรดฯเพราะทรงเห็นว่าเป็นของอยู่ในป่ารก จะทำขึ้นก็ไม่เห็นเป็นประโยชน์ใด จึงทรงพระจินตนาไว้ว่า จะทรงบูรณะปฏิสังขรณ์ให้จงได้
เมื่อพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าฯ เสวยราชย์ได้ ๒ ปี โปรดให้เริ่มลงมือก่อสร้างปฏิสังขรณ์องค์พระปฐมเจดีย์เป็นการใหญ่ในปีแรก พ.ศ. ๒๓๙๕ โปรดให้สมเด็จเจ้าพระยาพระบรมมหาประยูรวงศ์(ดิศ บุนนาค)ควบคุมการสร้างต่อมาถึงแก่พิราลัย จึงโปรดเกล้าฯให้เจ้าพระยาทิพากรวงศ์มหาโกษาธิบดี เป็นแม่กองเจ้าของการจัดทำต่อไป
เมื่อวันอังคารที่ ๒๓ มีนาคม พ.ศ. ๒๔๐๐ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าฯได้เสด็จพระราชดำเนินมายังวัดปฐมเจดีย์ และทรงก่อพระปฐมเจดีย์เป็นปฐมฤกษ์ ตามรูปแบบที่ช่างได้จัดทำรูปถวาย โดยจัดทำครอบองค์ไว้ภายใน การเสด็จครั้งนี้นับเป็นครั้งแรกตั้งแต่เสด็จขึ้นครองราชย์ โดยเสด็จทางเรือขึ้นที่วัดไชยพฤกษมาลา ตอนนั้นคลองมหาสวัสดิ์ คลองเจดีย์บูชาขุดยังไม่เสร็จแล้วเสด็จทางสถลมารคไปประทับแรมที่พลับพลาท่าหาดคืนหนึ่ง
วันรุ่งขึ้นคืนวันพุธที่ ๒๔ มีนาคม พ.ศ. ๒๔๐๐ เสด็จออกทางชลมารคขึ้นที่คลองเจดีย์บูชาแล้วเสด็จทางสถลมารคถึงองค์พระปฐมเจดีย์ประทับที่พลับพลาบนลานพระปฐมเจดีย์ ฟังพระสงฆ์เจริญพระพุทธมนต์ จบแล้วเสด็จพระราชดำเนินประทักษิณ (เวียนเทียน) แล้วจุดดอกไม้เพลิง กระทำสักการะบูชา พอทรงจุดฝักแคก็เห็นดวงย้อยออกมาจากซุ้มคูหาด้าน ทิศตะวันออก เป็นรัศมีขาวตกลงมาหลังพระวิหารพระไสยาสน์เก่า ซึ่งอยู่ที่วิหารหลวงเดี๋ยวนี้ บรรดาผู้เข้าเฝ้าได้เห็นเป็นอันมาก
วิวาทํ ภยโต ทิสฺวา อวิวาทญฺจ เขมโต สมคฺคา สขิลา โหถ เอสา พุทฺธานุสาสนี : ท่านทั้งหลายจงเห็นความวิวาทโดยความเป็นภัย และความไม่วิวาทโดยความปลอดภัยแล้ว เป็นผู้พร้อมเพรียง มีความประนีประนอมกันเถิด. นี้เป็นพระพุทธานุศาสนี.
ต่อมา เมื่อปี พ.ศ.๒๔๐๓ ได้เกิดเหตุการณ์เจดีย์ที่สร้างสวมทับองค์เดิมได้พังทลายลงมา หลังจากเกิดฝนตกใหญ่ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว จึงทรงให้ดำเนินการก่อสร้างใหม่ มีการแก้ปัญหาการพังทลายขององค์เจดีย์ด้วยการใช้ไม้ซุงทั้งต้นปักเรียงกัน แล้วมัดด้วยโซ่ขนาดใหญ่เป็นเปลาะ ๆ เสร็จแล้วจึงก่ออิฐถือปูนหุ้มข้างนอก และเปลี่ยนแปลงรูปเจดีย์ให้มีฐานกว้างขึ้น ส่วนสูงเพิ่มจากเดิม และมีการสร้างวิหารสี่ทิศ และเชื่อมต่อกันด้วยระเบียงกลมล้อมรอบองค์พระเจดีย์ จากระเบียงออกมาเป็นลาน มีการสร้างหอระฆังไว้เป็นระยะรวม ๒๔ หอ มีการจำลองรูปพระเจดีย์องค์เดิม จำลองพระเจดีย์วัดมหาธาตุ นครศรีธรรมราช สร้างภูเขาจำลอง มีหอกลองกับหอระฆัง และมีการปลูกต้นไม้ในพระพุทธศาสนา
งานก่อสร้างบูรณะพระปฐมเจดีย์สำเร็จลุล่วงในตอนต้นรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้มีการประกอบพิธียกยอดพระปฐมเจดีย์ เมื่อปี พ.ศ.๒๔๑๓ ยอดพระเจดีย์หล่อด้วยทองเหลือง เป็นรูปยอดนภดล แบบยอดพระปรางค์องค์เดิม ตามแนวพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระปฐมเจดีย์ได้รับการปฏิสังขรณ์มาหลายสมัยจากสถูปทรงโอคว่ำ คือ สมัยสุวรรณภูมิ ตั้งแต่แรกสร้างปฐมเจดีย์ ราว พ.ศ. ๓๕๐ – ราว พ.ศ. ๑๐๐๐ สมัยทวารวดี เป็นสมัยที่ก่อสร้างเพิ่มเติมองค์พระปฐมเจดีย์ตั้งแต่ ราว พ.ศ. ๑๐๐๐ จนถึง พ.ศ. ๑๖๐๐ สมัยพระปฐมเจดีย์ทรุดโทรม ตั้งแต่ พ.ศ. ๑๖๐๐ จนถึง พ.ศ. ๒๓๙๖
เป็นยังไงกันบ้างกับหลากหลายเรื่องราวที่เพจเรื่องเล่าชาวสยามได้นำมาเล่าต่อของตำนาน องค์พระปฐมเจดีย์บทความนี้นำมาเผยแพร่เพื่อศึกษาเผยแผ่บารมีเป็นสังฆบูชา และเทิดทูนเกียรติบุคคลคุณครูบาอาจารย์ทุกท่านผู้มีพระคุณ ทั้งนี้โปรดใช้วิจารณญาณในการอ่าน บางเรื่องอาจเป็นความเชื่อส่วนบุคคล