บรมครู หุ่นกระบอกสยาม ๕ แผ่นดิน ครูชื้น สกุลแก้ว (ชมคลิป)

นางชูศรีหรือชื้น สกุลแก้ว เกิดเมื่อวันเสาร์ที่ 19 กันยายน พ.ศ. 2451 ที่ตำบลบ้านขมิ้น อำเภอบางกอกน้อย แขวงเมืองกรุงเทพฯ บิดาชื่อ เปียก ประเสริฐกุล เป็นหัวหน้าคณะหุ่นกระบอกนายเปียก ประเสริฐกุล ที่มีชื่อเสียง ส่วนมารดาชื่อ มิ่ง เป็นนางละครในพระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเฉิดโฉม

นางชื้น ซึ่งต่อมาเปลี่ยนชื่อเป็น ชูศรี ในสมัยรัชกาลจอมพล ป.พิบูลสงคราม ด้วยรัฐบาลยุคนั้นต้องการให้ภรรยาข้าราชการที่มีชื่อสองพยางค์ แต่ผู้คนก็ยังคงนิยม เรียกชื่อเดิมของท่านติดปากอยู่นั่นเอง

นางชื้นเกิดในโรงหุ่นกระบอกและได้ใช้ชีวิตคลุกคลีกับหุ่นกระบอกโดยติดตามบิดาไปแสดงทุก ๆ ที่ ต่อมาเมื่อนางชื้นอายุได้ 7–8 ขวบ บิดาบังคับให้หัดเชิดหุ่นกระบอกกับแม่ครูเคลือบซึ่งเป็นพี่สาวของบิดา ต่อมามารดาได้เสียชีวิตลง ทำให้นางชื้นต้องรับบทเป็นนางตลาดแทน และได้รับคำชมจากบิดาว่า “เก่งทำได้เหมือนแม่” ในยามที่ออกไปแสดง นอกจากนี้นางชื้นยังหัดสีซอ ตีกรับ และขับร้องอีกด้วย

นางชื้นแม้จะหัดเชิดหุ่นจนกระทั่งโตแล้ว ก็ไม่ได้มีใจรักเลยแต่ต้องทำใจให้ชอบ เพราะเป็นหน้าที่ต้องช่วยครอบครัว ถ้าคราวใดผู้ร่วมแสดงขาดหายไป ท่านเองสามารถทำหน้าที่แทนได้ตั้งแต่เชิดหุ่นร้องเป็นต้นเสียงและสีซออู้

“ฉันเกิดในโรงหุ่น ลืมตาขึ้นมาก็เห็นหุ่น แต่ไม่ได้ชอบเลย พ่อกับป้าบังคับตั้งแต่อายุ ๘ ขวบ

ป้าเป็นคนหัดให้เชิด เห็นหน้าป้าทีไรอยากจะร้องไห้ ว่างไม่ได้ แกก็จะจิกหัวจุกดึงไปนั่งเชิด เชิดไปร้องไห้ไป”

ปี พ.ศ.2447 นายเปียกเริ่มสร้างหุ่นกระบอกขึ้นเป็นของตัวเอง รับงานเล่นหุ่นกระบอกจนเป็นที่รู้จักกันอย่างแพร่หลาย โดยนางมิ่งผู้เป็นมารดาเองเคยเป็นละครของราชสำนักมาก่อน จึงนำท่าลีลาของละครมาดัดแปลงใช้กับหุ่น ทำให้หุ่นกระบอกคณะนายเปียกมีลีลาอ่อนช้อยและวิจิตรงดงาม เป็นที่รู้จักแพร่หลาย

ในปี พ.ศ. 2498 คณะนายเปียก ประเสริฐกุล ได้ออกแสดงหุ่นกระบอกในเรื่องพระอภัยมณีโดยมีนางชื้นเป็นผู้เชิดตัวเอกทุกตัว ออกแสดงที่สถานีไทยโทรทัศน์ในเรื่องพระอภัยมณีตั้งแต่ต้นจนจบ และได้นำกลับมาแสดงอีกครั้งในเรื่องเดิม ต่อมาในปี พ.ศ. 2507 นายเปียกผู้เป็นบิดาได้ถึงแก่กรรมลง ในครั้งแรกกิจการการแสดงหุ่นกระบอกตกอยู่ในความดูแลของนางสาวหว่า (ชุ่ม) ประเสริฐกุล ผู้เป็นพี่สาว ต่อมานางสาวหว่าได้ถึงแก่กรรมลง

นางชื้นผู้เป็นบุตรีจึงรับงามการแสดงหุ่นกระบอกต่อ เนื่องจากมีชีวิตอยู่กับคณะหุ่นกระบอกมาตั้งแต่เกิด ประกอบกับพรสวรรค์และความสามารถเฉพาะตัวทั้งการร้อง การบรรเลง และการเชิดหุ่นที่เป็นเลิศ ทำให้นางชื้นมีชื่อเสียงเป็นที่รู้จักอย่างแพร่หลาย จนกระทั่งปี พ.ศ.2529 ครูชื้นได้รับการยกย่องจากคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติให้เป็นศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (หุ่นกระบอก)

ภาพครูชื้นถ่ายรูปร่วมกับพลตรีหม่อมราชวงศ์คึกฤทธิ์ ปราโมช ครั้งที่ไปแสดงที่โรงแรมไฮแอท ระหว่างวันที่ ๒๐ -๓๑ ธันวาคม พ.ศ.๒๕๒๓

นางชื้น สกุลแก้ว ถึงแก่กรรมเมื่อวันที่ 4 พฤษภาคม พ.ศ. 2548 ที่โรงพยาบาลสมเด็จพระปิ่นเกล้า และได้พระราชทานเพลิงศพในวันที่ 1 พฤศจิกายน พ.ศ. 2548 โดยสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินไปทรงเป็นประธานประกอบพิธี ณ วัดเครือวัลย์วรวิหาร

ข้อมูลส่วนหนึ่งจากหนังสือ คุณยายชื้น สกุลแก้ว จ.ม. ศิลปินแห่งชาติ อนุสรณ์งานพระราชทานเพลิงศพ นางชูศรี (ชื้น) สกุลแก้ว จ.ม. ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (หุ่นกระบอกไทย) พุทธศักราช ๒๕๒๙

เราใช้คุกกี้เพื่อพัฒนาประสบการณ์ของผู้ใช้ให้ดียิ่งขึ้น คลิกอ่าน นโยบายความเป็นส่วนตัว และ ตั้งค่า

ตั้งค่าความเป็นส่วนตัว

คุณสามารถเลือกการตั้งค่าคุกกี้โดยเปิด/ปิด คุกกี้ในแต่ละประเภทได้ตามความต้องการ ยกเว้น คุกกี้ที่จำเป็น

ยอมรับทั้งหมด
จัดการความเป็นส่วนตัว
  • เปิดใช้งานตลอด

บันทึกการตั้งค่า