หลวงพ่อบ่าย ธัมมโชโต วัดช่องลม อ.เมือง จ.สมุทรสงคราม เป็นพระเกจิอาจารย์ชื่อดังรูปหนึ่งแห่งลุ่มแม่น้ำแม่กลอง ท่านเป็นทั้งน้องและศิษย์ของหลวงพ่อแก้ว วัดพวงมาลัย และเป็นสหธรรมิกที่สนิทสนมกันมากกับหลวงพ่อคง วัดบางกะพ้อม
ประวัติที่ได้รับการบันทึกเป็นหลักฐานน้อยมาก แต่เท่าที่สืบค้นมาได้ ท่านเกิดเมื่อวันพฤหัสบดี เดือน 8 ปีระกา ตรงกับพุทธศักราช 2404 ที่บ้านครก อ.บ้านแหลม จ.เพชรบุรี
เป็นเด็กกำพร้าซึ่งพระอาจารย์เกตุ วัดทองนพคุณ จ.เพชรบุรี พี่ชายหลวงพ่อแก้ว วัดพวงมาลัย ได้นำมาเลี้ยงเป็นบุตรบุญธรรม
เมื่ออายุ 10 ขวบ ท่านได้ศึกษาภาษาไทยและภาษาบาลีจาก พระอาจารย์คล้ำ วัดสวนทุ่ง ก่อนบรรพชาเป็นสามเณร
อา ยุครบ 20 ปีบริบูรณ์
ท่านได้อุปสมบทเป็นพระภิกษุ ที่วัดทองนพคุณ โดยมีหลวงพ่อแดง วัดเขาบันไดอิฐ เป็นพระอุปัชฌาย์, พระอาจารย์พุก วัดสวนทุ่ง เป็นพระกรรมวาจาจารย์ และพระอาจารย์เกตุ วัดทองนพคุณ เป็นอนุสาวนาจารย์
หลังอุปสมบท ท่านได้อยู่จำพรรษาที่วัดทองนพคุณ จ.เพชรบุรี
ด้านการศึกษาวิทยาคม ท่านได้เรียนกับหลวงพ่อพุก วัดสวนทุ่ง และพระอาจารย์เกตุ วัดทองนพคุณ อีกทั้งยังได้เรียนเพิ่มเติมจากหลวงพ่อแก้ว วัดช่องลม พร้อมกับเรียนวิปัสสนากัมมัฏฐานควบคู่กันไปด้วย ท่านจึงมีความใกล้ชิดกับหลวงพ่อแก้วเป็นอย่างยิ่ง
ปี พ.ศ.2437
หลวงพ่อบ่ายท่านได้ไปธุดงค์ที่จังหวัดสระบุรี เพื่อไปนมัสการพระพุทธบาทและพระพุทธฉาย โดยมีพระภิกษุติดตามไปด้วย 4 รูป คือ อาจารย์ไปล่ พระยา พระพลอย และโยมอุปัฏฐากหนึ่งคน ออกเดินทางในราวเดือน 12 เมื่อไปถึงคณะของหลวงพ่อบ่าย ไปนมัสการพระพุทธบาทและพระพุทธฉายแล้ว ท่านพักแรมอยู่เดือนเศษ
ก่อนเดินทางต่อไปที่จังหวัดกาญจนบุรี เพื่อไปนมัสการพระแท่นดงรัง ในราวเดือน 4 กลางเดือน พักแรมอยู่ที่พระแท่นดงรัง 7 วัน ครั้นหลวงพ่อบ่ายเสร็จภารกิจแล้ว ท่านก็เดินกลับวัดช่องลม การไปธุดงค์ในครั้งนี้เป็นเวลา 4 เดือนเศษ
ใน ขณะนั้นหลวงพ่อบ่ายได้เป็นเจ้าอาวาสวัดช่องลม แทนหลวงปู่แก้ว ซึ่งย้ายไปเป็นเจ้าอาวาสวัดพวงมาลัย ในปี พ.ศ.2445
หลวงพ่อบ่าย มีความประสงค์จะสร้างพระพุทธฉาย (ถ้ำไห) ซึ่งท่านเป็นประธานฝ่ายสงฆ์ ด้วยการบอกบุญกับชาวบ้านขอไหต่างๆ เพื่อสร้างพระพุทธฉาย และได้ก่อสร้างโดยพระสงฆ์ในวัด ขอร้องให้จางวางสอน (หลวงประดิษฐไพเราะ) เป็นผู้ออกแบบก่อสร้าง คือ ครูถม เจริญผล และได้สร้างแพะไว้หน้าถ้ำ 1 ตัว ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของหลวงพ่อบ่าย
ต่อมาในปี พ.ศ.2484 เกิดสงครามโลก พวกโจรมิจฉาชีพได้ตัดหัวแพะ และถอดเอาตรีที่ปักยอดเจดีย์ไปเกือบหมด เพื่อหวังทรัพย์จึงเหลืออยู่แต่ยอดบนๆ ซึ่งปรากฏให้เห็นอยู่ในปัจจุบันนี้
หลวงพ่อบ่าย ถือได้ว่าเป็นพระเกจิคณาจารย์ชื่อดังที่มีวิทยาคมเข้มขลังในยุคนั้น ได้รับนิมนต์เข้าร่วมพิธีพุทธาภิเษกวัตถุมงคล ในงานหล่อพระรูปสมเด็จพระสังฆราชเจ้าวัดราชบพิธ เมื่อปี พ.ศ.2481
และงานพุทธาภิเษกใหญ่แทบทุกงาน อีกทั้งยังเป็นสหธรรมิกที่สนิทสนมกันมากกับหลวงพ่อคง วัดบางกะพ้อม พระเกจิชื่อดังในยุคเดียวกัน
วัตถุมงคลที่ท่านจัดสร้างล้วนแต่มี พุทธคุณโดดเด่นเป็นที่ปรารถนาของบรรดานักสะสมนิยมพระเครื่อง ทั้งประเภทเครื่องรางของขลัง เหรียญหล่อโบราณ พระพิมพ์ พระผง
โดยเฉพาะเหรียญปั๊มรูปเหมือนหลวงพ่อบ่าย รุ่นแรก ปี พ.ศ.2461 ที่มีพุทธคุณเด่นในด้านคงกระพันชาตรี ร่ำลือไปทั่วลุ่มน้ำแม่กลองและภาคกลาง
หลวงพ่อบ่าย มรณภาพเมื่อวันที่ 4 มกราคม 2485 สิริอายุ 81 ปี พรรษา 60